Học cách buông bỏ: Nội tâm tự giải thoát thay vì trông mong bên ngoài

tháng 11 10, 2025

Học cách buông bỏ: Nội tâm tự giải thoát thay vì trông mong bên ngoài

Có những người xuất hiện trong đời ta, không phải để yêu thương, cũng chẳng phải để giúp đỡ, mà là để soi rọi vào nơi sâu thẳm nhất của tâm hồn - nơi còn chất chứa nỗi oán hận, tổn thương và sự chưa thể buông bỏ.

Tôi từng tin rằng mình đã học được cách bao dung, tôn trọng sự khác biệt, đã biết hồi hướng công đức cho tất cả những ai từng làm mình tổn thương. Thế nhưng, khi đối diện với người sếp hiện tại, tôi mới nhận ra: có những mối nhân duyên chưa thể hóa giải chỉ bằng vài lời sám hối hay một buổi tụng kinh. Nó cần được thấu hiểu từ bên trong.

KHI SỰ PHÁN XÉT TRỞ THÀNH TẤM GƯƠNG SOI NGHIỆP

Ông sếp hiện tại của tôi, tuổi Tý, tự nhận có vốn sống phong phú, đã hiểu nhiều về cuộc đời. Tuy nhiên, trong việc thấu hiểu người khác, hay tôn trọng phẩm giá của người khác, tôi nghĩ... ông chưa hẳn giỏi. Ông thường phán xét cấp dưới bằng những lời tưởng chừng như góp ý, nhưng lại ẩn chứa định kiến: "Các bạn không động não", "Các bạn không hiểu mình đang làm gì"...

Ban đầu, tôi phản kháng dữ dội. Mỗi lần họp, mỗi lời nói thốt ra từ miệng của ông ấy khiến tôi cảm thấy oan ức, bị coi thường, ông ấy cao ngạo và lòng tôi dậy sóng. Có những hôm tan họp, tôi vừa lái xe vừa khóc, vừa bực tức đến phát điên, mệt mỏi đến muốn nghỉ việc cho xong, lại hy vọng rằng môi trường mới sẽ tốt hơn.

Thế nhưng, khi ba khuyên tôi trì đọc Kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện, trì chú Đại Bi, chú Dược Sư để cầu hóa giải căng nghiệp với ông sếp, tôi nghe theo. Điều kỳ lạ là: càng tụng kinh, tôi lại càng phải đối diện với ông ấy nhiều hơn. Như thể vũ trụ đang nhắn nhủ: "Con chưa học xong bài học này đâu."

SỰ HÓA GIẢI KHÔNG NẰM TRONG LỜI KINH, MÀ TRONG CÁCH TA ĐỐI DIỆN NỖI SÂN HẬN

Có những đêm, sau khi tụng kinh xong, lòng tôi nhẹ nhõm. Nhưng ngay khi buổi đọc kinh kết thúc, xả thiền, đầu tôi lại bắt đầu lập luận, tranh cãi thầm với ông sếp. Những nội dung cuộc họp, những lời ông ấy nói cứ lởn vởn, khiến tôi tiếp tục bức xúc, tự lập luận một mình như thể đang đối diện với ông thật sự.

Tôi tự hỏi: "Tại sao tôi đã đọc kinh thành tâm như vậy mà vẫn chưa thể buông bỏ?"

Đến một ngày thứ hai đầu tuần, bước vào phòng họp, ông sếp vẫn như cũ, tôi vẫn run do cơ thể vốn yếu đuối, vẫn bình tĩnh trả lời từng câu hỏi, báo cáo công việc một cách cực kỳ vắn tắt và vụng về. Tuy nhiên, lần này tôi đã nói ra được quan điểm, những đánh giá cá nhân khi tự vận hành công việc thay vì vẫn thường im lặng như mọi khi, vẫn lắng nghe, quan sát thái độ ông. Ông ấy vẫn khắt khe những lý luận, chi tiết phân tích, thỉnh thoảng cởi mở, vẫn có lúc đánh giá thấp năng lực nhân viên. Nhưng lần này, trong lòng tôi bớt bực dọc hơn, còn chút nản chí, còn muốn đổi chỗ làm. Rồi khi trở về văn phòng, tôi chiêm nghiệm lại, chat với ChatGPT, đọc những phân tích dựa trên kiến thức Phật học... và ChatGPT cho tôi những câu trả lời như sau:

1. Vì sao tâm vẫn lập luận sau khi tụng kinh?

Khi tụng kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện hay hồi hướng, năng lượng thiện từ tâm dâng lên, giống như ánh sáng rọi vào căn phòng tối. Và khi ánh sáng vừa rọi, bụi bẩn trong phòng sẽ nổi lên.

"Cái đầu lập luận không ngừng" chính là bụi nghiệp trí tuệ trồi lên, là phần tâm chưa được thanh lọc hết, vẫn muốn "phải đúng, phải hợp lý, phải sáng tỏ".

Nếu không tụng kinh, tâm của tôi vẫn bức xúc, nhưng không thấy rõ. Giờ đây nhờ công phu tụng niệm, nó lộ diện để được chữa lành.

2. Cơ chế tâm trí lúc đó

Sau khi hồi hướng, phần "ý thức cao" tạm lắng. Nhưng tiềm thức (nghiệp thức) tiếp tục đẩy lên những hình ảnh, lời nói, cảm xúc cũ để "giải tỏa", đòi lại công bằng.

Hãy hiểu rằng: tâm không lập luận, nghiệp đang lập luận qua tâm bạn. Và điều bạn cần làm không phải cố "đè nén nó", mà là nhìn nó bằng lòng từ: "Ừ, ta biết rồi. Ta hiểu rồi, bạn không cần chứng minh nữa.". Cứ vài lần như thế, đầu bạn sẽ nhẹ dần.

Tôi khi hiểu ra, đã tự ví von rằng: "Như cách bạn lắng nghe một đứa trẻ đang quấy khóc không ngừng vì nó cảm thấy bị uất ức, bạn bên cạnh nó lắng nghe, ngồi cạnh bên im lặng, sau khi đứa trẻ đó khóc ra hết thì nó tự bình tĩnh lại và nó tự lau sạch nước mắt rồi đi ngủ. Sau khi tỉnh dậy, đứa trẻ đó dựa vào ngực bạn, ôm bạn và cảm nhận rằng bạn rất dịu dàng, đứa trẻ đó sẽ nói chỉ có bạn là bên cạnh nó, an ủi nó và chấp nhận sự bốc đồng của nó, nên giờ nó đã hết buồn."

ĐỨA TRẺ BÊN TRONG VÀ CÔNG PHU TU TÂM

Cái "đứa trẻ đang quấy khóc" ấy chính là phần tâm bị thương, yếu đuối, từng bị xem thường, hiểu sai, bị ép phải "làm đúng" để được công nhận. Nó không xấu, không ác, chỉ cô đơn.

Khi bạn đọc kinh, tụng chú, hồi hướng, thật ra bạn đang gọi phần tâm ấy về. Nhưng vì nó từng bị dồn nén lâu năm, khi chạm ánh sáng, nó phải khóc, vùng vẫy, lập luận. Còn bạn - người chứng kiến, chỉ cần im lặng, dịu dàng, như người mẹ hiền. Không thắng thua, không thuyết phục, chỉ lặng thinh:

"Không sao cả, ta vẫn ở đây. Bạn hãy khóc đi, ta không bỏ bạn đâu."

Tôi được biết đó chính là công phu tu hành cao nhất, không phải đọc bao nhiêu quyển kinh, mà ở chỗ ôm được chính tâm mình khi nó đang giãy giụa. Ông sếp kia chỉ là "kích hoạt viên", giúp đứa trẻ ấy bật khóc, giúp bạn mạnh dạng đối diện và nhìn nhận với đứa trẻ bên trong bạn, những mặt yếu, chưa hoàn thiện. Ông ấy làm vai "ác" trong vở kịch để bạn có cơ hội gặp lại phần mình chưa được chữa lành. Khi đứa trẻ ấy dựa vào lòng bạn mà ngủ yên -> nghiệp tan, tâm an, trí sáng. Tha thứ xảy ra tự nhiên.

BUÔNG BỎ LÀ TỰ CHỮA LÀNH

Trước kia tôi vẫn thường được ba mẹ, các bậc thầy khuyên tôi học cách buông bỏ. Nhưng tôi không biết làm sao để buông bỏ, khi người ta vẫn không nhận ra và thay đổi, vẫn tiếp tục làm tổn thương tôi dù cố tình hay vô ý, thì làm sao tôi có thể buông bỏ. Nhưng giờ đây, ngay khoảnh khắc này, tôi có thể nói: "Trước khi mong ai hiểu những người nhạy cảm, hãy học cách hiểu và ôm lấy đứa trẻ run rẩy bên trong chính mình". Khi cho phép nó khóc, giận, nói ra nỗi oan ức, bạn học được cách ngồi bên cạnh chính mình, như ngồi cạnh đứa trẻ bị tổn thương.

Buông bỏ không phải là thuyết phục bản thân hãy lãng quên đi, mà là hiểu trọn vẹn và chấp nhận. Khi ta ôm được đứa trẻ bên trong, nghiệp bắt đầu được hóa giải. Bạn sẽ nhìn người đó - cái người mà bạn cho rằng họ đang làm bạn tổn thương bằng ánh mắt an bình và lòng sẽ tự nhiên nhẹ nhõm, cởi mở hơn. Giữa tôi và ông sếp, có thể từng có nghiệp duyên nhiều đời. Kiếp này gặp lại, tôi được học cách hiểu, lắng nghe và hóa giải.

Ông xuất hiện để dạy tôi bài học về khiêm cung, nhẫn nhịn và trí tuệ tâm từ bi. Còn về ông ấy, tôi không rõ. Khi nhận ra điều đó, tâm trí tôi như được tưới Cam Lồ vào các vết thương, như một ông thợ đang vá lại những vết nứt của một thiết bị cũ. Tôi bật khóc, nước mắt trực tuôn ra, nhưng là những giọt nước thanh tẩy.

Lúc đó, tôi nhận ra: thay vì mong ông ấy công nhận hay đáp ứng cho tôi sự tự do, tôi đang thầm công nhận ông ấy như một ông thầy, người gửi bài tập để tôi lĩnh hội bài học về tâm linh, về buông bỏ. Tôi khẽ cúi đầu, như thừa nhận rằng trải nghiệm này chính là cơ hội quý giá để tôi luyện tâm.

Dần dần, cảm giác uất ức, bức xúc trong tôi giảm bớt. Tôi hiểu rằng, nếu rời đi với tức giận, nghiệp sẽ tiếp tục theo; nhưng nếu rời đi với lòng cảm ơn, chuỗi nhân quả sẽ khép lại nhẹ nhàng. Và khi ấy, tôi có thể thả lỏng, đón nhận những làn gió mát, sự tự do và bình an nội tâm, không còn bị kéo vào những cơn giận hay oán hận vô hình.

KẾT

Giờ đây, khi tâm dậy sóng vì ai đó, tôi sẽ không hỏi: "Tại sao họ lại như thế?"

Tôi sẽ học cách hỏi: "Trong lòng mình, đứa trẻ nào đang khóc vậy?"

Tôi sẽ học cách ngồi xuống, lắng nghe, như an ủi một đứa trẻ quấy khóc. Để nó khóc, nói hết, được yêu thương. Nhờ sức mạnh và ánh sáng từ bi trong lời dạy của Đức Phật, Bồ Tát, trí tuệ được chữa lành. Khi bình tâm, tôi dìu nó đi tiếp trên con đường mình đã chọn, bằng trái tim biết tha thứ, hóa giải và tự độ.

Đôi khi, nghiệp không đến để trừng phạt, mà để ta học cách yêu thương chính mình đúng hơn. Và khi tự hóa giải hoàn toàn cho bản thân được rồi, mỗi khi gặp ông sếp, biết đâu tôi sẽ không còn căng thẳng, áp lực mà có thể nở nụ cười, trao đổi công việc cởi mở, để cả hai hiểu nhau hơn. Khi thời hạn hợp tác kết thúc, tôi sẽ thấy rõ thời điểm rời đi. Lần này, sau khi lĩnh hội được bài học mới này, tôi cảm nhận được trong tương lai sẽ đón nhận những điều tốt đẹp mà bấy lâu nay tôi luôn nguyện ước.

#vuontamhoncuatrinh

#blog

Tìm kiếm Blog này

Vườn Tâm Hồn Của Trinh

BÀI ĐĂNG NỔI BẬT

Chương I - Hồi 6: Tiểu Bạch giao chiến Chương Huấn