Có những người mỗi sáng bước ra đường là một lần khoác lên mình tấm áo giáp mang tên "bình thường", "bản lĩnh". Họ cười với đồng nghiệp, gật đầu vui vẻ, điềm tĩnh trong những cuộc họp, và nói "không sao đâu" dù trái tim vừa bị xước thêm một vết nhỏ. Họ chuyên nghiệp, họ cố tỏ ra mạnh mẽ, nhưng chỉ cần một lời nghi ngờ, một ánh nhìn lạnh lẽo, tâm hồn họ lại rung lên như mặt hồ mỏng manh trước gió.
Đêm xuống, khi căn phòng chỉ còn lại hơi thở của chính mình, họ tháo bỏ chiếc mặt nạ người lớn. Và trong bóng tối ấy, một đứa trẻ to xác bắt đầu khóc. Nó sợ bị chê trách, sợ bị bỏ lại, sợ rằng những nỗ lực nhỏ bé của mình mãi không được công nhận.
Xã hội này tôn vinh những kẻ kiên cường, những người biết tiến lên, biết "chịu áp lực cao". Nhưng giữa những bước chân rầm rập ấy, có những người mang tâm hồn trẻ con, và cả một cơ thể yếu đuối đang gắng gượng để không bị bỏ lại phía sau. Họ không ồn ào, không giỏi thể hiện, chỉ âm thầm tìm cách tồn tại giữa một thế giới được vận hành bởi năng suất và kỳ vọng.
Và đôi khi, họ chỉ mong một điều giản dị: Rằng sẽ có ai đó nhìn họ không bằng ánh mắt đánh giá, mà bằng lòng thương cảm, như cách người ta nhẹ nhàng cúi xuống, nhặt lên một bông hoa nhỏ đang run rẩy trong gió.
"TÂM HỒN TRẺ CON" TRONG CƠ THỂ NGƯỜI LỚN LÀ GÌ?
Có lẽ, bên trong mỗi người trưởng thành đều tồn tại một "đứa trẻ", chỉ là có người giấu nó kỹ hơn người khác. Đó là phần ngây thơ, nhạy cảm, dễ tin và dễ tổn thương. Là nơi trú ngụ của cảm xúc thật, nơi không có chiến lược, không có vai diễn, chỉ có trái tim nguyên sơ.
Những người có tâm hồn trẻ con thường dễ rung động. Họ hay để tâm đến lời nói của người khác, sợ làm ai đó buồn, sợ bị hiểu lầm. Họ có thể cười vang giữa đám đông, nhưng khi về đến nhà, những tiếng cười ấy hóa thành tiếng thở dài. Họ hay mơ mộng, hay tưởng tượng, và luôn nhìn cuộc sống bằng một lăng kính riêng, đôi khi ngây ngô, đôi khi đầy triết lý.
"Tôi luôn nói rằng tôi ổn, nhưng thật ra trong lòng là cả một đại dương đầy sóng vỗ."
Người có tâm hồn trẻ con thường sống rất chân thành, nhưng cũng chính vì thế mà dễ bị xem là "non nớt", "thiếu thực tế", "không đủ bản lĩnh trong môi trường cạnh tranh". Song, họ không yếu đuối, họ chỉ cảm nhận cuộc sống sâu hơn, tinh tế hơn và thường đau nhiều hơn những gì họ dám nói ra.
KHI TÂM HỒN ẤY ĐI CÙNG MỘT CƠ THỂ NHẠY CẢM
Một số người mang tâm hồn mong manh ấy, lại còn phải sống chung với một cơ thể "dễ mệt mỏi" - hội chứng rối loạn thần kinh thực vật ở mức nhẹ. Đó là khi cơ thể phản ứng mạnh với cảm xúc: chỉ cần lo lắng, sợ hay buồn một chút, hoặc khi bị ai đó quát lớn tiếng vào mặt, gây chuyện,... tim đã đập nhanh, ngực thắt lại, run rẩy, khó thở hoặc mất ngủ, thậm chí là ngất xỉu hoặc co giật nhẹ.
Nói một cách giản dị: Họ không chỉ mệt về tinh thần, mà còn mệt về thể chất. Giữa nhịp sống gấp gáp, họ giống như một nhạc cụ dễ lệch nhịp chỉ vì một con gió thoảng.
Cơ thể họ không chịu được stress kéo dài, nhưng tâm trí lại có xu hướng tự trách, tự ép bản thân phải "giỏi hơn", phải "chứng minh được năng lực". Và thế là, họ luôn sống trong một trận chiến thầm lặng, giữa muốn vươn lên và không còn sức để cố gắng.
Chính vì thế, họ thường cố tỏ ra bình thường. Cười khi đau, im lặng khi mệt, vì sợ rằng nếu nói ra, người khác sẽ bảo họ "yếu đuối", "đỏng đảnh" hay "thiếu kiên trì". Nhưng ít ai hiểu được rằng, chỉ để đứng vững trong một ngày bình thường, họ đã phải chiến đấu với bản thân nhiều đến mức nào.
THẾ GIỚI CÔNG VIỆC CÓ CHỖ CHO HỌ KHÔNG?
Xã hội hiện đại đề cao tốc độ, hiệu suất, và khả năng chịu áp lực. Những bảng KPI, deadline và chỉ số năng suất được xem như thước đo duy nhất cho giá trị của một con người. Trong bức tranh ấy, người có tâm hồn mong manh, có thể nhạy cảm hay hệ thần kinh yếu dường như luôn bị gạt ra bên lề, không phải vì họ kém cỏi, mà vị họ "không khớp với hệ thống".
Doanh nghiệp sợ sự mong manh. Vì chỉ cần một lời nói vô tình, một nghi ngờ chưa được kiểm chứng, hay một lần phê bình gay gắt, họ có thể rơi nước mắt, hoặc thu mình, hoặc phản ứng dữ dội như một cách phòng vệ. Với các sếp, điều này thật "rắc rối". Bởi trong môi trường công việc vốn lạnh và gấp gáp, ít ai có thời gian để giải mã những cơn sóng cảm xúc đến từ người khác.
Vậy nên, họ chọn cách né tránh. Họ không dám chạm vào những người "mềm", không hẳn vì ghét, mà vì không biết phải hiểu bằng cách nào. Họ lo sợ rằng một nhân viên dễ xúc động sẽ khiến tập thể mất ổn định. Họ sợ phải "dỗ dành" một tâm hồn đang run rẩy giữa cuộc họp căng thẳng. Và thế là, trong vô thức, những người nhạy cảm trở thành "rủi ro" trong mắt tổ chức.
Thực tế, đó cũng là nỗi sợ chính đánh của người lãnh đạo. Không phải ai cũng được đào tạo để thấu hiểu tâm lý con người. Một lời nói thô ráp đôi khi chỉ là thói quen, không phải ác ý. Nhưng trong thế giới mà mỗi người chỉ có thể nhìn thấy phần nổi của nhau, một câu nói thiếu kiềm chế có thể đánh vỡ cả một tinh thần.
Rồi sau nhiều lần bị hiểu sai, bị gán mác "yếu đuối" hay "không đủ bản lĩnh", những người ấy trở nên lặng lẽ. Họ thu mình, ít nói, khó đoán, dần dần biến mất khỏi tập thể như thể chưa từng hiện diện. Người ngoài nhìn vào chỉ thấy "một nhân viên nghỉ việc". Nhưng sâu bên trong là một linh hồn đã mệt mỏi vì không tìm được nơi đủ dịu dàng để trú ngụ.
Thế nhưng, vẫn có những nơi khác biệt. Những doanh nghiệp, tổ chức hoặc người lãnh đạo thật sự hiểu giá trị của sự mềm yếu, nơi họ không coi "cảm xúc" là gánh nặng, mà là một phần của năng lực. Đó là các công ty, dự án hoặc tổ chức mà người sáng lập từng tự mình đi qua bóng tối. Họ hiểu cảm giác sợ hãi, tổn thương, hoang mang, nên họ xây dựng môi trường làm việc với sự bao dung làm nền tảng. Họ cho phép nhân viên có ngày nghỉ tinh thần, cho phép yếu đuối mà không bị xem là tội lỗi. Họ lắng nghe hơn là ra lệnh. Và họ biết rằng một người được cảm thông sẽ trung thành và sáng tạo hơn bất kỳ ai bị ép buộc.
Những môi trường như vậy thường không ồn ào, không hào nhoáng. Chúng tồn tại trong các tổ chức phi lợi nhuận, nhóm thiện nguyện, viện tâm lý, trung tâm nghệ thuật, hoặc các doanh nghiệp nhân văn quy mô nhỏ, nơi chữ "người" vẫn lớn hơn chữ "lợi". Ở đó, những "đứa trẻ to xác" có thể sống thật với cảm xúc của mình mà vẫn tạo ra giá trị, bằng sự tinh tế, khả năng cảm nhận và lòng chân thành hiếm có.
Trên thế giới, một số công ty tiên phong bắt đầu hướng đến mô hình "human-first organization", tổ chức đặt con người làm trọng tâm, không phải năng suất. Họ hiểu rằng, trong thời đại kiệt quệ tinh thần, sức khỏe cảm xúc chính là tài nguyên mới của nhân loại. Họ thiết kế lại chính sách nhân sự để người yếu đuối vẫn có thể cống hiến theo cách riêng:
- Không bắt buộc ai cũng phải cứng rắn.
- Không đòi hỏi ai cũng chịu được áp lực.
- Chỉ cần họ vẫn sống thật, làm việc bằng trái tim và trung thực với cảm xúc của mình.
Một công ty có thể đạt doanh thu tỷ đô, nhưng nếu trong đó không còn chỗ cho một người biết rung động, thì nó chỉ là một cỗ máy đẹp đẽ, không phải một cộng đồng. Và những người lãnh đạo biết điều đó, họ biết rằng "giữ được sự mong manh" trong tập thể, chính là giữ lại linh hồn cho doanh nghiệp, họ mới thật sự là những người mạnh mẽ nhất.
GIÁ TRỊ HỌ MANG LẠI NẾU ĐƯỢC TRAO CƠ HỘI
Nếu thế giới này học cách nhìn rộng hơn, chúng ta sẽ thấy rằng: những tâm hồn trẻ con ấy không vô dụng. Trái lại, họ là nguồn năng lượng mềm mại mà bất kỳ tổ chức nào cũng cần.
- Họ sáng tạo, tinh tế, biết yêu thương, biết lắng nghe.
- Họ cảm nhận được những điều nhỏ bé mà người khác bỏ qua, một ánh nhìn mệt mỏi của đồng nghiệp, một thay đổi trong bầu không khí làm việc, một khoảng lặng cần được lấp đầy bằng sự cảm thông.
Họ không chọn giành phần thắng, họ chọn gieo bình yên. Không phải cỗ máy, mà là những bông hoa mọc giữa nền bê tông lạnh lẽo, vẫn cố nở để chứng minh rằng, mình được sinh ra không phải để cạnh tranh, mà để sưởi ấm.
Một môi trường biết trân trọng họ sẽ trở nên nhân bản hơn, ấm áp hơn. Bởi vì ở nơi có những người sống chân thành, người khác cũng sẽ học cách sống thật với mình.
HY VỌNG TRONG TƯƠNG LAI, NHỮNG CON NGƯỜI ĐẶC BIỆT NÀY SẼ ĐƯỢC CÔNG NHẬN MỘT CÁCH BÌNH ĐẲNG
Sẽ đến một ngày, nhân loại phải nhìn lại định nghĩa về "người lao động lý tưởng". Bởi không phải ai cũng sinh ra để gánh áp lực khổng lồ, và không phải ai chịu được mười hai tiếng làm việc mỗi ngày. Cũng như không thể đa nhiệm mãi mà không biết mệt.
Tôi ước rằng, trong tương lai, các công ty sẽ không chỉ tuyển người giỏi, mà còn biết giữ người yếu đuối. Rằng khi ai đó mệt, họ không bị hỏi "tại sao không cố hơn?", mà được hỏi "bạn có ổn không?". Rằng sẽ có những môi trường biết linh hoạt, cho phép những người nhạy cảm làm việc theo nhịp điệu riêng, miễn là họ vẫn đóng góp bằng năng lượng tích cực.
Bởi cho họ một góc nhỏ thôi, họ sẽ tỏa sáng theo cách của riêng mình. Và đôi khi, chính sự dịu dàng ấy lại là thứ giữ cho cả một tập thể không hóa thành sắt thép vô cảm.
NIỀM TIN VÀ LỜI NHẮN GỬI DỊU DÀNG
Tôi tin, trong mỗi chúng ta đều có một đứa trẻ đang khát khao được lắng nghe. Nó không cần ai vỗ tay, chỉ cần một ánh nhìn dịu dàng để biết rằng: nó vẫn được chấp nhận.
Tôi vẫn còn là đứa trẻ ấy - dễ buồn, dễ tổn thương, dễ rơi nước mắt vì những điều nhỏ bé. Nhưng tôi không muốn thay đổi điều đó, ngược lại còn mong rằng một ngày nào đó tôi có thể thoải mái để cho đứa trẻ đó lộ diện ra bên ngoài. Vì chính phần trẻ con ấy giúp tôi còn biết thương, biết mơ mộng và biết sống thật giữa một thế giới đang dần chai sạn.
Nếu bạn cũng như tôi, xin đừng thấy mình kém cỏi. Thế giới này vẫn cần những người như chúng ta, để nhắc nhở rằng: sức mạnh thật sự không phải là không biết khóc, mà là dám sống dịu dàng giữa một thời đại quá lý trí và thực dụng.
Nhận xét
Đăng nhận xét